जब भूकम्पमा परेका व्यक्तिले भने – ‘आउ हामी सबै एकै ठाउँमा सँगसँगै मरौं’

काठमाडौं । “मैले मेरो जीवनमा यो जस्तो केहि देखेको थिइन। हामी लगभग एक मिनेटको लागी यताबाट उता हल्लिरह्यौं।” यो सोमबार बिहान टर्कीसहित सिरिया र लेबनानमा आएको भीषण भूकम्पको तीव्रताका बारेमा कुरा गरिरहेका टर्कीको दक्षिणी सहर अडाना निवासी निलोफर अस्लानको कुरा हो ।

टर्कीको अडाना सहरका अस्लानले भूकम्पको समयबारे बीबीसीलाई भने: “जब अपार्टमेन्ट हल्लाउन थाल्यो, मलाई लाग्यो कि मेरो परिवार अब बाँच्नेछैन। मलाई लाग्यो कि हामी भूकम्पमा मर्नेछौं।”

अरु कोठामा बस्ने आफन्तलाई फोन गरेको सम्झना छ । उनी भन्छन्, ‘मैले भनेँ यो भूकम्प हो, आउनुहोस् कम्तिमा हामी एकै ठाउँमा सँगै मर्नुपर्छ । मेरो दिमागमा यति मात्र आयो।”

जब भूकम्प रोकियो, अस्लान बाहिर दौडे र आफ्नो वरपरका चारवटा भवन भत्किएको देखे। उनले भने, ‘दौड्दा केही साथमा लैजान सकिन, चप्पल लगाएर मात्र निस्किएँ ।

टर्कीको दक्षिणपूर्वी क्षेत्र गाजियान्तेपमा सोमबार बिहान ७.८ म्याग्निच्युडको भूकम्प गएपछि सयौंको ज्यान गएको छ भने धेरै भवनहरू भत्किएका छन् ।

टर्कीका आन्तरिक मन्त्री सुलेमान सुवेलोका अनुसार यस भयानक भूकम्पबाट गाजियान्तेप, काहरामान, मारश, हाते, उस्मानिया, अद्यामान, मालातिया, सानलियारफा, अडाना, दयारबकर र किलिसलगायत १० सहर ध्वस्त भएका छन्।

उस्मानियाका गभर्नरले राज्यमा ३४ वटा भवन ध्वस्त भएको बताएका छन् । टर्कीबाट धेरै भिडियोहरू अनलाइन साझेदारी गरिएका छन् जसमा आवासीय भवनहरू भत्किएको देख्न सकिन्छ जहाँ उद्धारकर्मीहरूले भग्नावशेषमा दबिएका मानिसहरूलाई खोजिरहेका छन्।

भूकम्प गएलगत्तै बीबीसीले टर्कीलगायत नजिकैका अन्य मुलुकमा भूकम्पबाट बचेका केही व्यक्तिसँग कुरा गरेर यसको परिमाण थाहा पाउने प्रयास गरेको छ ।

टर्कीको मालत्या सहरमा बस्ने २५ वर्षीया ओज्गुल कोनाक्ची भूकम्पबाट बाँच्न सफल भएपनि त्यसपछिका असर र चिसो मौसमले उनलाई समस्या भएको बताएकी छन् ।

कोनाक्चीले बीबीसी टर्कीलाई भने: “भग्नावशेषभित्र रहेका मानिसहरूलाई खोज्ने र उद्धार गर्ने प्रयास भइरहेको छ। यहाँ धेरै चिसो छ र अहिले हिउँ परिरहेको छ। सबैजना सडकमा छन्, मानिसहरू के गर्ने भनेर सोचिरहेका छन्। हाम्रो आँखा अगाडि भूकम्पको धक्काले भवनका झ्यालहरू भाँचिएका छन् ।”

भूकम्प जाँदा कोनक्ची र उनका भाइहरू सोफामा सुतिरहेका थिए ।

“हामीले एकअर्कालाई हेरेर सोध्यौं, के तिमी हल्लिरहेका छौ ? मैले बत्ती हेरें, त्यो माथिबाट खसेको जस्तो लाग्यो। हाम्रो तीन वर्षीय भतिजा कोठामा आउनेबित्तिकै हामीले सोफाबाट हामफाल्यौं।”

आफ्नो भवनमा क्षति पुगेको र वरपरका पाँचवटा भवन भत्किएको उनले बताइन् । पराकम्पका कारण मानिसहरु भवनबाट बाहिर निस्कन खोज्दा सहरमा ट्राफिक जाम भएको उनले बताइन् ।

टर्की बाहेक सिरियाका जनताले पनि बिहानै आएको विनाशकारी भूकम्पपछि आफ्नो डर र असहजताको कुरा गरेका छन् ।

सिरियाको राजधानी दमास्कसका निवासी समरले समाचार एजेन्सी रोयटर्सलाई घरको भित्ताबाट चित्रहरू खसेको बताए। “म आत्तिएर उठेँ। त्यसपछि हामी सबै लुगा लगाएर ढोकामा उभियौं।”

टर्कीको शहर गाजियान्तेपका बासिन्दा अर्दामले भूकम्पको समयमा आफ्नो अवस्था बताउँदै भने, “मैले आफूलाई बेबी स्विङमा भएको महसुस गरें।” उनले फोनमा रोयटर्सलाई भने, “मैले चालीस वर्षमा यस्तो महसुस गरेको थिइनँ।” सबैजना आफ्नो सवारीसाधनमा बसिरहेका छन् वा भवनबाट टाढा खुला ठाउँमा गाडी लैजान खोजिरहेका छन् । मलाई लाग्छ कि गाजियान्तेपमा एक पनि व्यक्ति अब उसको घरमा हुनेछैन।

टर्कीको पाजारचाक सहरका अर्का एक व्यक्तिले आफ्नो परिवार बलियो भुकम्पबाट ब्यूँझिएको र क्षतिको आँकलन गर्न चिसो र चिन्तित अवस्थामा घाम उदाउन पर्खिरहेको बताए।

निहाद अल्तानडागले ‘द गार्डियन’ पत्रिकालाई भने, “मेरो चारैतिर ध्वस्त भवनहरू छन्, घरहरू आगोले जलिरहेका छन्। त्यहाँ भवनहरू भत्किरहेका छन्। अहिले म जहाँ छु त्यहाँबाट मात्रै २ सय मिटर पर एउटा भवन भत्किएको छ। मानिसहरू अझै बाहिर छन्। सबै आत्तिएका छन्।”

“म केहि लेख्दै थिएँ जब अचानक पूरै भवन हल्लियो। मैले ठूलो आवाज महसुस गरें,” भूकम्पको केन्द्रबिन्दुबाट करिब ४५० किलोमिटर टाढा लेबनानको राजधानी बेरुतका एक विद्यार्थीले भने।

उनले भने, “म झ्यालको छेउमा उभिरहेको थिएँ र त्यो भाँचिन्छ कि भन्ने डर थियो। चार–पाँच मिनेटसम्म भुकम्पको झट्का निरन्तर लागिरह्यो र यो डरलाग्दो दृश्य थियो।”

दियार बकरमा बीबीसीका संवाददाताले सहरको एउटा सपिङ मल भत्किएर ध्वस्त भएको बताए। बीबीसीका प्रोड्युसर रुश्दी अबुलौफले आफू बसेको घर ४५ सेकेन्डसम्म हल्लाएको बताए ।

टर्की संसारको सबैभन्दा सक्रिय भूकम्प क्षेत्र मध्ये एकमा स्थित छ। सन् १९९९ मा टर्कीको उत्तरपश्चिमी क्षेत्रमा गएको ठूलो भूकम्पमा १७ हजारभन्दा बढी मानिसको मृत्यु भएको थियो ।